Chào cậu, lâu rồi mình không tâm sự nhỉ! Dạo này tớ đang “mắc kẹt” với CBDC – tiền kỹ thuật số quốc gia đấy. Nghe có vẻ khô khan, nhưng thật sự là nó đang “hot” hơn bao giờ hết. Việt Nam mình cũng không nằm ngoài cuộc chơi này đâu. Tớ muốn chia sẻ với cậu những suy nghĩ, những trăn trở của tớ về CBDC, dưới góc nhìn của một người làm trong ngành tài chính lâu năm. Liệu nó sẽ là “cú hích” đưa nền kinh tế số Việt Nam lên tầm cao mới, hay lại là một “cú vấp” đau đớn? Chúng ta cùng nhau mổ xẻ nhé.
CBDC Là Gì? Tại Sao Ai Cũng Nói Về Nó?
CBDC, viết tắt của Central Bank Digital Currency, hiểu nôm na là tiền kỹ thuật số do Ngân hàng Trung ương phát hành. Nó khác với Bitcoin hay Ethereum ở chỗ, CBDC được nhà nước bảo đảm giá trị, có tính pháp lý và được kiểm soát bởi Ngân hàng Trung ương.
Theo cảm nhận của tớ, sở dĩ CBDC trở thành xu hướng toàn cầu là vì nó hứa hẹn mang lại rất nhiều lợi ích. Ví dụ như: giảm chi phí in ấn, vận chuyển tiền mặt; tăng cường hiệu quả thanh toán; thúc đẩy tài chính toàn diện; và quan trọng nhất, là chống rửa tiền, trốn thuế.
Nhưng, như mọi thứ trên đời, CBDC không phải là “thuốc tiên”. Nó cũng tiềm ẩn không ít rủi ro và thách thức. Chúng ta sẽ bàn kỹ hơn về những điều này ở phần sau.
Cơ Hội Vàng Cho Nền Kinh Tế Số Việt Nam?
Việt Nam mình đang đẩy mạnh chuyển đổi số, đúng không? Tớ nghĩ CBDC có thể đóng vai trò quan trọng trong quá trình này.
Thúc Đẩy Thanh Toán Không Tiền Mặt
Cậu biết đấy, thanh toán không tiền mặt đang ngày càng phổ biến ở Việt Nam. Nhưng vẫn còn một bộ phận lớn dân số, đặc biệt là ở vùng nông thôn, vùng sâu, vùng xa, vẫn quen sử dụng tiền mặt. CBDC có thể giúp thu hẹp khoảng cách này, bằng cách cung cấp một phương tiện thanh toán an toàn, tiện lợi và dễ tiếp cận cho tất cả mọi người.
Tớ nhớ hồi trước, khi đi công tác ở vùng cao, tớ rất khó khăn trong việc thanh toán vì hầu hết các cửa hàng đều không chấp nhận thanh toán bằng thẻ. Nếu có CBDC, mọi chuyện sẽ dễ dàng hơn rất nhiều.
Tăng Cường Minh Bạch và Hiệu Quả
Một trong những ưu điểm lớn nhất của CBDC là khả năng theo dõi giao dịch một cách minh bạch. Điều này sẽ giúp cơ quan quản lý dễ dàng phát hiện các hoạt động rửa tiền, trốn thuế và các hành vi phạm pháp khác.
Ngoài ra, CBDC còn có thể giúp giảm thiểu chi phí giao dịch, tăng cường hiệu quả hoạt động của hệ thống tài chính. Theo tớ, đây là một lợi thế cạnh tranh rất lớn cho Việt Nam trong bối cảnh hội nhập kinh tế quốc tế.
Mở Ra Cơ Hội Cho Các Dịch Vụ Tài Chính Mới
CBDC có thể tạo ra một nền tảng vững chắc cho sự phát triển của các dịch vụ tài chính mới, sáng tạo. Ví dụ như: cho vay ngang hàng (P2P lending), bảo hiểm vi mô, quản lý tài sản tự động…
Tớ nghĩ rằng, CBDC sẽ giúp các doanh nghiệp Fintech Việt Nam có thêm cơ hội để phát triển và cạnh tranh với các đối thủ trong khu vực và trên thế giới.
Những Thách Thức Không Nhỏ
Tuy nhiên, CBDC cũng đặt ra không ít thách thức cho Việt Nam. Chúng ta cần phải nhìn nhận một cách khách quan và có những giải pháp phù hợp.
An Ninh Mạng và Bảo Mật Dữ Liệu
Đây là một trong những lo ngại lớn nhất của tớ. CBDC dựa trên công nghệ số, nên nó dễ bị tấn công bởi tin tặc và các loại virus độc hại. Nếu hệ thống CBDC bị tấn công, hậu quả sẽ rất nghiêm trọng, có thể gây mất mát tài sản, ảnh hưởng đến niềm tin của người dân vào hệ thống tài chính.
Vì vậy, việc đảm bảo an ninh mạng và bảo mật dữ liệu là vô cùng quan trọng. Việt Nam cần phải đầu tư mạnh vào công nghệ, đào tạo nhân lực và xây dựng các quy định pháp lý chặt chẽ để bảo vệ hệ thống CBDC.
Rủi Ro Về Quyền Riêng Tư
CBDC cho phép theo dõi mọi giao dịch của người dùng. Điều này có thể dẫn đến vi phạm quyền riêng tư, nếu thông tin cá nhân của người dùng bị thu thập và sử dụng một cách trái phép.
Theo tôi, cần phải có những quy định rõ ràng về việc thu thập, sử dụng và bảo vệ thông tin cá nhân của người dùng CBDC. Đồng thời, cần phải có cơ chế kiểm soát, giám sát chặt chẽ để ngăn chặn các hành vi lạm dụng thông tin.
Ảnh Hưởng Đến Hệ Thống Ngân Hàng Truyền Thống
CBDC có thể cạnh tranh trực tiếp với các ngân hàng truyền thống trong việc cung cấp dịch vụ thanh toán và tín dụng. Nếu CBDC được sử dụng rộng rãi, nó có thể làm giảm lượng tiền gửi tại các ngân hàng, ảnh hưởng đến khả năng cho vay và lợi nhuận của họ.
Tôi nghĩ rằng, các ngân hàng cần phải chủ động thích ứng với sự thay đổi này, bằng cách đổi mới sản phẩm, dịch vụ, nâng cao năng lực cạnh tranh và hợp tác với các công ty Fintech để cung cấp các giải pháp tài chính số.
Việt Nam Nên Làm Gì?
Để CBDC thực sự trở thành “cú hích” cho nền kinh tế số, Việt Nam cần phải có một chiến lược rõ ràng và toàn diện.
Nghiên Cứu Kỹ Lưỡng và Thử Nghiệm Thận Trọng
Việt Nam cần phải nghiên cứu kỹ lưỡng kinh nghiệm của các nước khác trong việc triển khai CBDC, để rút ra những bài học quý giá. Đồng thời, cần phải thử nghiệm CBDC trên quy mô nhỏ, trong một môi trường kiểm soát, để đánh giá tính khả thi và hiệu quả của nó.
Xây Dựng Khung Pháp Lý Hoàn Chỉnh
Việc xây dựng một khung pháp lý hoàn chỉnh là vô cùng quan trọng. Khung pháp lý này cần phải quy định rõ về quyền và nghĩa vụ của người dùng, trách nhiệm của các tổ chức phát hành và quản lý CBDC, cũng như các biện pháp bảo vệ quyền riêng tư và an ninh mạng.
Nâng Cao Nhận Thức Cho Người Dân
Cuối cùng, nhưng không kém phần quan trọng, là việc nâng cao nhận thức cho người dân về CBDC. Người dân cần phải hiểu rõ về lợi ích, rủi ro và cách sử dụng CBDC một cách an toàn và hiệu quả.
Tớ tin rằng, nếu chúng ta có thể giải quyết được những thách thức và tận dụng được những cơ hội mà CBDC mang lại, nó sẽ thực sự là một “cú hích” quan trọng cho nền kinh tế số Việt Nam.
Vậy đó, những chia sẻ của tớ về CBDC. Cậu nghĩ sao về vấn đề này? Chia sẻ với tớ nhé!
