Này bạn thân mến,
Dạo này thế nào rồi? Bên này mình vẫn đang “bơi” trong biển DeFi đây. Thị trường DEX giờ đúng là sôi động thật sự, cảm giác như núi lửa sắp phun trào ấy. Uniswap thì vẫn là “ông lớn” rồi, ai cũng biết. Nhưng mà, bạn biết đấy, trong crypto thì chẳng ai ngồi yên một chỗ cả. Mình đang tò mò không biết năm nay có “kỳ lân” nào mới xuất hiện, đủ sức cạnh tranh sòng phẳng với Uniswap không đây. Ngồi lại đây, mình kể cho nghe vài cái tên mà mình đang để mắt tới, biết đâu lại “trúng tủ” thì sao.
AMM Cải Tiến: Cơ Hội Cho Những Kẻ Thách Thức
Mình nghĩ, để cạnh tranh với Uniswap thì trước tiên phải “xịn” hơn về mặt AMM (Automated Market Maker) đã. Bạn thấy đấy, Uniswap V2, V3 gì đó cũng là cải tiến không ngừng.
Mình đang để ý tới một vài DEX áp dụng mô hình AMM cải tiến. Ví dụ như Curve chẳng hạn. Curve thì chuyên về stablecoin, phí giao dịch thấp, trượt giá ít. Nhưng mà, Curve có một nhược điểm là hơi “kén” người dùng. Giao diện không thân thiện lắm, hơi phức tạp cho người mới bắt đầu.
Rồi còn Balancer nữa. Balancer thì cho phép tạo pool với nhiều loại tài sản khác nhau, tỷ lệ tùy chỉnh. Cái này hay ở chỗ là nó linh hoạt hơn, nhưng mà cũng đòi hỏi người dùng phải có kiến thức nhất định. Mình nghĩ, Balancer cần làm cho giao diện đơn giản hơn, dễ sử dụng hơn thì mới tiếp cận được nhiều người hơn.
Theo cảm nhận của mình, những DEX này có tiềm năng, nhưng cần phải cải thiện trải nghiệm người dùng thì mới “bứt phá” được. Họ cần phải làm cho DeFi trở nên dễ tiếp cận hơn, thân thiện hơn với người mới. Chứ cứ phức tạp thế này thì chỉ có “dân chuyên” dùng thôi, khó mà phổ biến được.
Layer 2: Giải Pháp “Cứu Cánh” Cho Tốc Độ Và Chi Phí
Một vấn đề lớn của Ethereum (và cả Uniswap) là tốc độ giao dịch chậm và phí gas cao. Đợt rồi, mình giao dịch trên Uniswap mà “xót” hết cả ruột, phí còn đắt hơn cả tiền lãi!
May mắn là có Layer 2 (L2). L2 giúp xử lý giao dịch ngoài chuỗi chính của Ethereum, giúp tăng tốc độ và giảm chi phí. Mình thấy Optimism và Arbitrum đang làm rất tốt khoản này.
Có một số DEX đang xây dựng trên L2. Ví dụ như dYdX chẳng hạn. dYdX thì chuyên về giao dịch phái sinh, nhưng họ cũng có AMM trên L2. Rồi còn GMX nữa, cũng là một DEX phái sinh rất tiềm năng trên Arbitrum.
Mình nghĩ, L2 sẽ là một yếu tố quan trọng để các DEX cạnh tranh với Uniswap. Nếu một DEX có thể cung cấp trải nghiệm giao dịch nhanh chóng, rẻ tiền trên L2, thì nó sẽ có lợi thế rất lớn. Mình tin là trong năm 2024 này, chúng ta sẽ thấy nhiều DEX “ăn nên làm ra” trên L2.
Order Book DEX: “Hồi Sinh” Phong Cách Giao Dịch Truyền Thống?
Dạo gần đây, mình thấy nhiều người bắt đầu quan tâm đến Order Book DEX. Order Book là cái kiểu giao dịch mà mình hay thấy trên các sàn CEX (sàn giao dịch tập trung) như Binance hay Coinbase ấy.
Thay vì sử dụng AMM, Order Book DEX cho phép người dùng đặt lệnh mua bán trực tiếp. Cái này hay ở chỗ là nó cho phép người dùng kiểm soát giá tốt hơn. Nhưng mà, Order Book DEX thường phức tạp hơn AMM DEX, đòi hỏi người dùng phải có kinh nghiệm giao dịch.
Có một số Order Book DEX đang nổi lên, ví dụ như Serum (trên Solana) hay Injective. Mình thấy Serum có một lợi thế là tốc độ giao dịch rất nhanh, phí giao dịch lại rẻ. Nhưng mà, Solana dạo này hay bị “tắc đường”, nên đôi khi giao dịch cũng bị chậm.
Injective thì lại có một hệ sinh thái rất mạnh, nhiều dự án xây dựng trên đó. Nhưng mà, Injective lại chưa thực sự phổ biến, ít người biết đến.
Mình nghĩ, Order Book DEX có tiềm năng, nhưng cần phải làm cho giao diện đơn giản hơn, dễ sử dụng hơn thì mới thu hút được nhiều người dùng. Họ cũng cần phải xây dựng một hệ sinh thái mạnh mẽ, để thu hút thanh khoản.
Câu Chuyện Nhỏ Về “Kỳ Lân” Bị Bỏ Quên
Mình nhớ hồi năm 2017, lúc ICO (Initial Coin Offering) còn rầm rộ, mình đã từng đầu tư vào một dự án DEX tên là EtherDelta. Lúc đó, EtherDelta là một trong những DEX đầu tiên trên Ethereum.
Mình rất hào hứng với EtherDelta, vì nó cho phép mình giao dịch các token ERC-20 một cách dễ dàng. Nhưng mà, EtherDelta có một nhược điểm là giao diện rất “xấu”, tốc độ giao dịch lại chậm.
Sau đó, Uniswap ra đời. Uniswap có giao diện đẹp hơn, tốc độ giao dịch nhanh hơn. Thế là mình và rất nhiều người khác đã “bỏ rơi” EtherDelta để chuyển sang Uniswap.
EtherDelta sau đó đã “chết yểu”. Mình nghĩ, câu chuyện của EtherDelta là một bài học. Nó cho thấy rằng, trong crypto, không ai là bất khả chiến bại cả. Nếu mình không chịu cải tiến, không chịu đổi mới, thì mình sẽ bị bỏ lại phía sau.
Lời Kết: Ai Sẽ Là “Vua” DEX Mới?
Vậy, ai sẽ là “vua” DEX mới trong năm 2024? Mình không dám chắc. Nhưng mình tin rằng, những DEX có AMM cải tiến, giao dịch trên L2, hoặc có Order Book thân thiện sẽ có cơ hội lớn.
Quan trọng nhất là, DEX đó phải giải quyết được những vấn đề của người dùng: tốc độ chậm, phí cao, giao diện phức tạp. DEX nào làm được điều đó, DEX đó sẽ chiến thắng.
Mình rất hào hứng chờ đợi xem “kỳ lân” nào sẽ xuất hiện trong năm nay. Còn bạn thì sao? Bạn đang để mắt tới DEX nào? Chia sẻ với mình nhé!
Chúc bạn một ngày tốt lành!
