Chào cậu bạn thân! Dạo này khỏe không? Tớ vừa trải qua một khoảng thời gian khá là “đau đầu” với Ethereum đấy. Chắc cậu cũng biết, phí gas của nó đôi khi “mặn” hơn cả muối biển, khiến tớ chán chẳng buồn giao dịch gì luôn.
Ethereum và Nỗi Đau Phí Gas: “Chuyện Thường Ngày Ở Huyện”?
Nói thật, là một người gắn bó với crypto cũng lâu, tớ thấy Ethereum vẫn là một nền tảng rất tiềm năng. Nhưng cái vấn đề phí gas cao ngất ngưởng kia đúng là một “cục tạ” kéo lùi sự phát triển của nó. Tớ nghĩ không chỉ tớ mà có thể bạn cũng như tớ, đã từng muốn mua một NFT bé xíu xiu mà nhìn phí gas xong lại “thôi, bỏ đi”.
Tớ nhớ hồi năm ngoái, có lần tớ định swap một ít token trên Uniswap, ai dè phí gas còn cao hơn cả số token tớ định swap. Lúc đó tớ chỉ muốn đập đầu vào tường thôi cậu ạ! Thật sự rất ức chế. Rõ ràng, nếu Ethereum muốn thu hút người dùng phổ thông, thì cần phải giải quyết bài toán nan giải này. Chứ cứ cái đà này, ai mà dám “nhảy” vào nữa.
Tớ nghĩ, đội ngũ phát triển của Ethereum cũng nhận thức được vấn đề này. Bằng chứng là họ đã và đang nỗ lực tìm kiếm các giải pháp mở rộng mạng lưới, trong đó Layer 2 là một trong những hướng đi đầy hứa hẹn.
Layer 2: Vị Cứu Tinh Của Ethereum?
Layer 2, nói một cách đơn giản, là các giải pháp mở rộng quy mô hoạt động trên Ethereum bằng cách xử lý các giao dịch ngoài chuỗi chính (off-chain), rồi sau đó “bàn giao” kết quả cuối cùng lên chuỗi chính. Cậu cứ tưởng tượng thế này, Ethereum là một con đường cao tốc, mà giờ tắc nghẽn kinh khủng. Layer 2 giống như những con đường nhánh, giúp giảm tải lưu lượng cho đường cao tốc, từ đó giúp giao thông trở nên thông suốt hơn.
Theo cảm nhận của tớ, Layer 2 chính là “ánh sáng cuối đường hầm” cho Ethereum. Chúng không chỉ giúp giảm phí gas mà còn tăng tốc độ giao dịch, mang lại trải nghiệm tốt hơn cho người dùng. Và quan trọng nhất, chúng vẫn kế thừa được tính bảo mật của mạng lưới Ethereum.
Có nhiều loại Layer 2 khác nhau, mỗi loại có những ưu nhược điểm riêng. Ví dụ như Optimistic Rollups, Zero-Knowledge Rollups, Validium… Tớ sẽ nói kỹ hơn về chúng ở phần sau nhé.
“Điểm Mặt Chỉ Tên” Những Dự Án Layer 2 Tiềm Năng 2024
Thực tế, có rất nhiều dự án Layer 2 đang phát triển trên Ethereum. Nhưng theo tớ, có một vài cái tên nổi bật mà cậu nên để mắt tới trong năm 2024 này:
Arbitrum: “Ông Lớn” Trong Làng Layer 2
Arbitrum là một trong những giải pháp Layer 2 phổ biến nhất hiện nay. Nó sử dụng công nghệ Optimistic Rollups để xử lý giao dịch off-chain. Ưu điểm của Arbitrum là khả năng tương thích cao với các ứng dụng Ethereum hiện có, dễ dàng tích hợp và sử dụng.
Tớ thấy Arbitrum có một hệ sinh thái khá là đa dạng, với nhiều dự án DeFi, NFT, game… hoạt động trên đó. Điều này cho thấy Arbitrum có một cộng đồng người dùng lớn và sự tin tưởng của các nhà phát triển.
Optimism: “Đối Thủ” Đáng Gờm
Optimism cũng là một giải pháp Layer 2 sử dụng công nghệ Optimistic Rollups. Về cơ bản, nó khá giống với Arbitrum, nhưng có một vài điểm khác biệt nhỏ. Tớ thấy Optimism tập trung nhiều hơn vào việc tối ưu hóa hiệu suất và giảm độ trễ giao dịch.
Một điểm cộng nữa của Optimism là nó có mối quan hệ hợp tác chặt chẽ với Ethereum Foundation. Điều này cho thấy Optimism được hỗ trợ mạnh mẽ bởi cộng đồng Ethereum.
zkSync: “Ngôi Sao Mới Nổi”
zkSync là một giải pháp Layer 2 sử dụng công nghệ Zero-Knowledge Rollups (ZK-Rollups). ZK-Rollups có ưu điểm vượt trội so với Optimistic Rollups về mặt bảo mật và tốc độ giao dịch.
Tớ nghĩ zkSync là một dự án rất tiềm năng, mặc dù nó vẫn còn khá mới so với Arbitrum và Optimism. ZK-Rollups có thể là “tương lai” của Layer 2, và zkSync đang đi đầu trong lĩnh vực này.
StarkWare: “Kẻ Thách Thức” Đầy Tham Vọng
StarkWare cũng là một công ty phát triển các giải pháp Layer 2 dựa trên công nghệ ZK-Rollups. Họ có hai sản phẩm chính là StarkEx và StarkNet. StarkEx là một giải pháp Layer 2 cho các ứng dụng cụ thể, trong khi StarkNet là một nền tảng Layer 2 phi tập trung, cho phép các nhà phát triển xây dựng các ứng dụng phức tạp.
Tớ thấy StarkWare có một đội ngũ phát triển rất mạnh, với nhiều nhà khoa học và kỹ sư hàng đầu trong lĩnh vực mật mã học. Điều này cho thấy StarkWare có khả năng tạo ra những công nghệ đột phá trong lĩnh vực Layer 2.
Lựa Chọn Layer 2 Nào Phù Hợp Với Bạn?
Việc lựa chọn Layer 2 nào phù hợp phụ thuộc vào nhu cầu và mục đích sử dụng của bạn. Nếu bạn muốn một giải pháp dễ sử dụng và tương thích với các ứng dụng Ethereum hiện có, thì Arbitrum hoặc Optimism là những lựa chọn tốt.
Nếu bạn quan tâm đến bảo mật và tốc độ giao dịch, thì zkSync hoặc StarkWare có thể phù hợp hơn. Tuy nhiên, bạn cần lưu ý rằng các giải pháp ZK-Rollups thường phức tạp hơn và có ít ứng dụng hỗ trợ hơn so với Optimistic Rollups.
Theo kinh nghiệm của tớ, tốt nhất là nên thử nghiệm với nhiều Layer 2 khác nhau để tìm ra cái nào phù hợp nhất với mình. Mỗi Layer 2 có một hệ sinh thái và cộng đồng riêng, vì vậy bạn có thể tìm thấy một cái mà bạn thích hơn những cái khác.
Câu Chuyện Nhỏ Về Lần Đầu Tớ “Bơi” Trên Layer 2
Tớ còn nhớ lần đầu tiên tớ thử sử dụng Layer 2 là với Arbitrum. Lúc đó tớ khá là “gà mờ” và không biết gì về Layer 2 cả. Tớ đã phải đọc rất nhiều tài liệu và xem các video hướng dẫn để hiểu cách chuyển tiền từ Ethereum sang Arbitrum.
Ban đầu, tớ cũng hơi lo lắng vì sợ mất tiền. Nhưng sau khi thử chuyển một số tiền nhỏ, tớ thấy mọi thứ diễn ra rất suôn sẻ. Và điều làm tớ ngạc nhiên nhất là phí gas rẻ hơn rất nhiều so với giao dịch trên Ethereum.
Từ đó, tớ bắt đầu sử dụng Layer 2 thường xuyên hơn. Tớ đã khám phá ra nhiều ứng dụng DeFi và NFT thú vị trên Arbitrum và Optimism. Và tớ cảm thấy rất hào hứng với tiềm năng của Layer 2 trong việc giải quyết vấn đề mở rộng quy mô của Ethereum.
Lời Kết: Tương Lai Rộng Mở Cho Ethereum Với Layer 2
Tớ tin rằng Layer 2 sẽ đóng một vai trò quan trọng trong sự phát triển của Ethereum trong tương lai. Chúng sẽ giúp Ethereum trở nên nhanh hơn, rẻ hơn và dễ tiếp cận hơn với người dùng phổ thông.
Năm 2024 hứa hẹn sẽ là một năm bùng nổ của Layer 2. Sẽ có nhiều dự án mới ra mắt, nhiều ứng dụng mới được xây dựng, và nhiều người dùng hơn tham gia vào hệ sinh thái Layer 2.
Tớ rất mong chờ những gì sẽ xảy ra trong tương lai. Và tớ hy vọng rằng cậu cũng sẽ cùng tớ khám phá thế giới thú vị của Layer 2!
À, tớ từng đọc một bài rất hay về tiềm năng của công nghệ blockchain trong lĩnh vực logistics. Khi nào rảnh tớ sẽ gửi cho cậu đọc nhé. Biết đâu cậu lại tìm thấy một lĩnh vực đầu tư mới thì sao!
Chúc cậu luôn vui vẻ và thành công! Có gì hay ho nhớ chia sẻ cho tớ biết với nha!
