Sốc! Gen Z ‘Đốt’ Lương Vào Đâu Mà Vẫn Than ‘Cháy Túi’? Bí Mật Tiêu Tiền Không Ai Nói!
Chào cậu bạn thân, dạo này thế nào rồi? Có còn ‘cháy túi’ vào mỗi cuối tháng không?
Chắc hẳn là có, đúng không? Tớ hiểu mà! Bản thân tớ cũng đã từng trải qua giai đoạn đó rồi. Nhớ hồi mới ra trường, nhận tháng lương đầu tiên, tớ đã nghĩ mình là ‘tỷ phú’ rồi đấy. Thế mà, chưa đầy hai tuần sau, tài khoản ngân hàng đã ‘bốc hơi’ gần hết. Lúc đó tớ mới tá hỏa, tự hỏi ‘Tiền của mình đi đâu hết rồi?’.
Tớ nghĩ, đây là tình trạng chung của rất nhiều bạn trẻ Gen Z hiện nay. Chúng ta làm việc chăm chỉ, cật lực, nhưng dường như vẫn không thể ‘giữ chân’ được đồng tiền. Lương vừa về đã ‘bay màu’, tháng nào cũng trong tình trạng ‘thiếu trước hụt sau’. Vậy, rốt cuộc thì Gen Z chúng ta đang ‘đốt’ tiền vào đâu?
‘Ẩn số’ mang tên ‘Tiêu dùng cảm xúc’: Cái bẫy ngọt ngào của Gen Z
Theo cảm nhận của tớ, một trong những nguyên nhân lớn nhất khiến Gen Z ‘cháy túi’ chính là ‘tiêu dùng cảm xúc’. Nghe có vẻ hơi lạ đúng không? Nhưng thực tế, chúng ta thường mua sắm dựa trên cảm xúc hơn là nhu cầu thực tế.
Ví dụ nhé, hôm nay tớ cảm thấy buồn vì bị sếp mắng. Thế là tớ quyết định ‘tự thưởng’ cho mình một chiếc váy mới, một ly trà sữa trân châu đường đen, hay thậm chí là một chuyến du lịch ngắn ngày. Tớ nghĩ rằng, những món đồ này sẽ giúp tớ cảm thấy vui vẻ hơn, xua tan đi những muộn phiền.
Nhưng, sự thật là những niềm vui này chỉ kéo dài trong chốc lát. Sau khi ‘cơn say’ mua sắm qua đi, tớ lại cảm thấy hối hận vì đã ‘vung tay quá trán’. Tớ nghĩ, có thể bạn cũng như tớ, đã từng rơi vào cái bẫy ‘tiêu dùng cảm xúc’ này ít nhất một lần trong đời.
Mà đâu chỉ có chuyện buồn mới khiến mình tiêu tiền đâu. Lúc vui vẻ, phấn khích, chúng ta cũng dễ dàng ‘xuống tiền’ cho những món đồ không thực sự cần thiết. Ví dụ như khi nhận được thông báo tăng lương, tớ đã ngay lập tức đặt mua một chiếc điện thoại mới, dù chiếc điện thoại cũ vẫn còn dùng tốt chán.
Tớ nghĩ rằng, đây là một thói quen không tốt, cần phải thay đổi. Chúng ta cần học cách kiểm soát cảm xúc, không để cảm xúc chi phối quyết định mua sắm. Trước khi mua bất cứ món đồ gì, hãy tự hỏi bản thân: ‘Mình có thực sự cần món đồ này không?’, ‘Mình mua món đồ này vì nhu cầu hay vì cảm xúc?’.
‘FOMO’: Nỗi sợ bỏ lỡ và những hóa đơn ‘khổng lồ’
Một ‘thủ phạm’ khác khiến Gen Z ‘cháy túi’ mà tớ muốn nhắc đến đó chính là ‘FOMO’ – Fear of Missing Out (Nỗi sợ bỏ lỡ).
Gen Z lớn lên trong thời đại bùng nổ của mạng xã hội. Chúng ta liên tục bị ‘bủa vây’ bởi những hình ảnh lung linh, hào nhoáng về cuộc sống của người khác. Nhìn bạn bè đi du lịch khắp nơi, ăn uống ở những nhà hàng sang trọng, mua sắm những món đồ hàng hiệu, chúng ta cảm thấy ‘thèm thuồng’ và sợ rằng mình đang ‘bỏ lỡ’ điều gì đó.
Thế là, chúng ta cố gắng ‘bắt kịp’ xu hướng, ‘đu’ theo trào lưu, chi tiền cho những trải nghiệm ‘sống ảo’. Ví dụ, khi thấy bạn bè check-in ở một quán cafe mới toanh, tớ cũng muốn đến đó để chụp ảnh ‘sống ảo’. Khi thấy một nhãn hàng thời trang tung ra bộ sưu tập mới, tớ cũng muốn sở hữu ít nhất một món đồ trong bộ sưu tập đó.
Tớ không nói rằng việc trải nghiệm và tận hưởng cuộc sống là sai. Nhưng, chúng ta cần phải tỉnh táo và biết đâu là giới hạn của bản thân. Đừng để ‘FOMO’ điều khiển cuộc sống của chúng ta, khiến chúng ta phải ‘gồng mình’ để chạy theo những thứ phù phiếm.
Tớ nghĩ, thay vì cố gắng ‘bắt kịp’ người khác, chúng ta nên tập trung vào việc xây dựng cuộc sống của riêng mình. Hãy tìm kiếm những niềm vui thực sự, những giá trị đích thực, thay vì chỉ chạy theo những xu hướng nhất thời. Tớ từng đọc một bài thú vị về lối sống tối giản, bạn có thể tìm đọc thử xem sao.
‘Tiện lợi hóa’ cuộc sống: Con dao hai lưỡi ‘ngốn’ tiền của Gen Z
Gen Z chúng ta rất thích sự tiện lợi. Chúng ta muốn mọi thứ phải nhanh chóng, dễ dàng, không tốn nhiều công sức. Chính vì vậy, chúng ta thường sử dụng các dịch vụ trực tuyến như giao đồ ăn, gọi xe, mua sắm online…
Những dịch vụ này thực sự rất tiện lợi, giúp chúng ta tiết kiệm được rất nhiều thời gian và công sức. Tuy nhiên, chúng cũng là một ‘con dao hai lưỡi’, có thể ‘ngốn’ rất nhiều tiền của chúng ta nếu không biết cách sử dụng hợp lý.
Ví dụ nhé, thay vì tự nấu ăn ở nhà, tớ thường xuyên đặt đồ ăn online vì lười nấu. Thay vì đi xe bus, tớ thường xuyên gọi xe ôm công nghệ vì muốn đến nơi nhanh hơn. Những khoản chi nhỏ này cộng dồn lại, cuối tháng tớ mới ‘té ngửa’ vì số tiền mình đã tiêu vào các dịch vụ tiện lợi không hề nhỏ chút nào.
Tớ nghĩ rằng, chúng ta nên cân nhắc kỹ lưỡng trước khi sử dụng các dịch vụ tiện lợi. Hãy tự hỏi bản thân: ‘Mình có thực sự cần dịch vụ này không?’, ‘Mình có thể tự làm được không?’, ‘Nếu tự làm thì sẽ tiết kiệm được bao nhiêu tiền?’.
Ngoài ra, chúng ta cũng nên so sánh giá cả giữa các nhà cung cấp dịch vụ khác nhau để tìm được mức giá tốt nhất. Ví dụ, trước khi đặt đồ ăn online, tớ thường xem xét thực đơn và giá cả của nhiều nhà hàng khác nhau trên các ứng dụng khác nhau để chọn được món ăn ngon và rẻ nhất.
‘Đầu tư’ vào bản thân: Đúng hay sai khi ‘cháy túi’?
Gen Z chúng ta rất quan tâm đến việc phát triển bản thân. Chúng ta sẵn sàng chi tiền cho các khóa học, các buổi workshop, các cuốn sách… để nâng cao kiến thức, kỹ năng và kinh nghiệm.
Tớ nghĩ rằng, đây là một điều rất tốt. Đầu tư vào bản thân là một khoản đầu tư sinh lời nhất. Tuy nhiên, chúng ta cần phải đầu tư một cách thông minh và có kế hoạch. Đừng ‘vung tay quá trán’ cho những khóa học ‘trên trời’ mà không mang lại giá trị thực tế.
Trước khi quyết định tham gia một khóa học nào đó, hãy tìm hiểu kỹ về nội dung, giảng viên, và đánh giá của những người đã từng tham gia. Hãy đảm bảo rằng khóa học đó thực sự phù hợp với nhu cầu và mục tiêu của bản thân.
Ngoài ra, chúng ta cũng nên tìm kiếm những nguồn học tập miễn phí hoặc chi phí thấp. Ví dụ, có rất nhiều khóa học online miễn phí trên các nền tảng như Coursera, edX, Udemy… Chúng ta cũng có thể học hỏi từ sách, báo, tạp chí, và các nguồn tài liệu trực tuyến khác.
Tớ nghĩ rằng, việc học tập và phát triển bản thân là một quá trình liên tục. Chúng ta không cần phải ‘đốt’ hết tiền vào các khóa học đắt tiền để trở nên giỏi hơn. Hãy tìm kiếm những cách học tập phù hợp với điều kiện kinh tế của bản thân và kiên trì thực hiện.
Lời khuyên ‘chân thành’ từ một người bạn: Thoát khỏi ‘vòng xoáy’ cháy túi
Sau khi ‘mổ xẻ’ những thói quen tiêu tiền ‘ngầm’ của Gen Z, tớ muốn chia sẻ một vài lời khuyên ‘chân thành’ để giúp cậu và những người bạn khác có thể thoát khỏi ‘vòng xoáy’ cháy túi.
- Lập ngân sách chi tiêu: Hãy ghi lại tất cả các khoản thu nhập và chi tiêu của bạn trong một tháng. Từ đó, bạn sẽ biết tiền của mình đang ‘bay’ đi đâu và có thể điều chỉnh chi tiêu cho hợp lý.
- Đặt mục tiêu tiết kiệm: Hãy đặt ra một mục tiêu tiết kiệm cụ thể, ví dụ như tiết kiệm 10% thu nhập mỗi tháng.
- Hạn chế tiêu dùng cảm xúc: Trước khi mua bất cứ món đồ gì, hãy tự hỏi bản thân: ‘Mình có thực sự cần món đồ này không?’, ‘Mình mua món đồ này vì nhu cầu hay vì cảm xúc?’.
- Tránh ‘FOMO’: Đừng cố gắng ‘bắt kịp’ người khác, hãy tập trung vào việc xây dựng cuộc sống của riêng mình.
- Sử dụng các dịch vụ tiện lợi một cách thông minh: Hãy cân nhắc kỹ lưỡng trước khi sử dụng các dịch vụ tiện lợi và so sánh giá cả giữa các nhà cung cấp dịch vụ khác nhau.
- Đầu tư vào bản thân một cách thông minh: Hãy tìm hiểu kỹ về các khóa học trước khi tham gia và tìm kiếm những nguồn học tập miễn phí hoặc chi phí thấp.
Tớ tin rằng, nếu chúng ta kiên trì thực hiện những lời khuyên này, chúng ta sẽ có thể quản lý tài chính cá nhân một cách hiệu quả hơn và thoát khỏi cảnh ‘cháy túi’ mỗi cuối tháng. Chúc cậu thành công nhé!
