Ví Bay Hơi, Tiền ‘Bốc Hơi’? 5 Chiêu ‘Khóa Chặt’ Tài Khoản!
Chuyện “Khóc Ròng” Vì Mất Tiền Online… Và Bài Học Nhớ Đời
Này cậu, có khi nào cậu cảm thấy rợn người khi nghĩ đến việc tài khoản ngân hàng, ví điện tử của mình bị hack không? Tôi thì có đấy. Hồi trước, tôi từng chứng kiến một người bạn thân “khóc ròng” vì bị mất sạch tiền trong tài khoản chỉ sau một đêm. Cậu ta kể, sáng ngủ dậy, nhận được một loạt tin nhắn báo giao dịch, mà toàn là mấy giao dịch lạ hoắc. Gọi lên ngân hàng thì muộn mất rồi, tiền đã “không cánh mà bay”.
Lúc đó, tôi hoảng hồn luôn ấy. Tự nhủ phải cẩn thận hơn gấp bội. Thật ra, chuyện mất tiền online bây giờ không còn là hiếm nữa. Hacker ngày càng tinh vi, chiêu trò ngày càng biến hóa. Nếu mình lơ là, chủ quan thì “toang” thật. Thế nên, hôm nay tôi quyết định chia sẻ với cậu những kinh nghiệm xương máu của mình, những “chiêu” mà tôi đã áp dụng để bảo vệ tài khoản an toàn tuyệt đối. Nghe có vẻ đao to búa lớn, nhưng thực tế nó đơn giản lắm, ai cũng làm được.
Mà nói thật, cái cảm giác “tiền mất tật mang” nó khó chịu kinh khủng. Không chỉ là mất tiền, mà còn là cảm giác bất an, mất niềm tin nữa. Tôi nghĩ có thể bạn cũng như tôi, luôn muốn mọi thứ phải thật chắc chắn, an toàn, đặc biệt là tiền bạc. Vậy thì cùng tôi đi sâu vào từng “chiêu” một nhé. Đảm bảo sau bài này, cậu sẽ tự tin hơn rất nhiều khi giao dịch online.
Chiêu 1: Mật Khẩu Mạnh Như Thành Đồng, Vạn Lần Đổi Mới
Cái này thì ai cũng biết rồi, nhưng ít người thực sự làm đúng. Mật khẩu “123456”, “password” hay ngày tháng năm sinh thì thôi, dẹp ngay đi nhé. Mật khẩu mạnh phải là một tổ hợp “điên rồ” của chữ hoa, chữ thường, số và ký tự đặc biệt. Ví dụ như “@#$A1b2C3d”. Nghe có vẻ phức tạp, nhưng chỉ cần tạo một lần rồi lưu lại (bằng một phần mềm quản lý mật khẩu uy tín, tôi sẽ nói thêm ở dưới) là xong.
Và quan trọng hơn, phải thường xuyên thay đổi mật khẩu. Tôi thường đặt lịch nhắc nhở trên điện thoại, cứ 3 tháng lại thay một lần. Nghe có vẻ hơi cực, nhưng thà cực một chút còn hơn mất tiền đúng không? Hơn nữa, đừng bao giờ dùng chung một mật khẩu cho tất cả các tài khoản. Nếu hacker “vớ” được một mật khẩu, thì coi như “xong phim” cả hệ thống luôn đấy. Tôi đã từng đọc một bài viết về an ninh mạng, họ khuyên rằng nên coi mật khẩu như bàn chải đánh răng – phải thay thường xuyên và không ai được dùng chung!
À, còn một điều nữa. Đừng bao giờ viết mật khẩu ra giấy rồi dán ở chỗ dễ thấy. Tôi từng thấy có người dán mật khẩu ngay trên màn hình máy tính, thật không thể tin được! Hãy sử dụng các phần mềm quản lý mật khẩu. Chúng sẽ giúp bạn tạo và lưu trữ mật khẩu một cách an toàn. Tôi hay dùng LastPass, thấy khá ổn áp. Có nhiều lựa chọn khác, cậu cứ tìm hiểu rồi chọn cái nào phù hợp với mình nhất.
Chiêu 2: Bật “Khiên Chắn” 2 Lớp – Xác Thực Hai Yếu Tố
Xác thực hai yếu tố (2FA) là một “tấm khiên” bảo vệ cực kỳ hiệu quả. Nó yêu cầu bạn phải cung cấp hai thông tin khác nhau để đăng nhập, ví dụ như mật khẩu và mã xác nhận gửi về điện thoại. Ngay cả khi hacker có được mật khẩu của bạn, họ cũng không thể đăng nhập nếu không có mã xác nhận này.
Hầu hết các ứng dụng ngân hàng, ví điện tử, mạng xã hội… đều hỗ trợ 2FA. Hãy bật nó lên ngay lập tức. Thường thì, bạn có thể chọn nhận mã xác nhận qua tin nhắn SMS hoặc qua ứng dụng xác thực (như Google Authenticator, Authy). Tôi thích dùng ứng dụng xác thực hơn vì nó an toàn hơn (tin nhắn SMS có thể bị chặn hoặc đánh cắp).
Tôi nhớ có lần, tôi nhận được một email lạ yêu cầu đổi mật khẩu tài khoản ngân hàng. Linh tính mách bảo có gì đó không ổn, tôi không click vào link trong email mà tự vào trang web ngân hàng. May mắn thay, đó đúng là một email lừa đảo. Nếu tôi không bật 2FA, có lẽ tôi đã “dính chưởng” rồi. Thế nên, đừng bao giờ coi thường sức mạnh của 2FA nhé. Nó là một trong những biện pháp bảo mật đơn giản nhưng hiệu quả nhất.
Chiêu 3: Cảnh Giác Với “Mồi Nhử” – Email, Tin Nhắn Lạ
Hacker thường sử dụng email, tin nhắn giả mạo để lừa đảo, đánh cắp thông tin của bạn. Chúng có thể giả danh ngân hàng, công ty tài chính, hoặc thậm chí là bạn bè, người thân của bạn. Nội dung thường là những thông báo khẩn cấp, yêu cầu bạn cung cấp thông tin cá nhân hoặc click vào một đường link nào đó.
Nguyên tắc vàng là: đừng bao giờ click vào link hoặc cung cấp thông tin cá nhân trong email, tin nhắn lạ. Nếu bạn nghi ngờ, hãy trực tiếp liên hệ với ngân hàng, công ty tài chính (bằng số điện thoại bạn tìm được trên trang web chính thức của họ) để xác minh. Tôi luôn tự nhủ rằng, thà mất công xác minh còn hơn mất tiền.
Một dấu hiệu nhận biết email lừa đảo là lỗi chính tả, ngữ pháp. Hacker thường không giỏi tiếng Việt (hoặc ngôn ngữ mà chúng nhắm đến), nên email của chúng thường có nhiều lỗi ngớ ngẩn. Ngoài ra, hãy kiểm tra địa chỉ email người gửi. Nếu địa chỉ email trông lạ lùng, không chính thống, thì đó có thể là dấu hiệu của lừa đảo. Ví dụ, một email từ ngân hàng không thể có địa chỉ “nganhang_lauxanh@gmail.com” được.
Chiêu 4: “Dọn Dẹp” Ứng Dụng – Gỡ Bỏ Cái Gì Không Dùng
Điện thoại của chúng ta thường chứa rất nhiều ứng dụng, trong đó có không ít ứng dụng chúng ta không còn dùng đến. Những ứng dụng này có thể là “cánh cửa” để hacker xâm nhập vào điện thoại của bạn. Hãy thường xuyên “dọn dẹp” điện thoại, gỡ bỏ những ứng dụng không cần thiết. Đặc biệt là những ứng dụng bạn tải về từ những nguồn không đáng tin cậy.
Khi cài đặt ứng dụng, hãy chú ý đến những quyền mà ứng dụng yêu cầu. Nếu một ứng dụng đèn pin lại yêu cầu quyền truy cập vào danh bạ, tin nhắn của bạn, thì đó là một dấu hiệu đáng ngờ. Hãy cẩn thận và chỉ cấp quyền cho những ứng dụng thực sự cần thiết. Tôi thường xuyên kiểm tra quyền truy cập của các ứng dụng trên điện thoại. Nếu thấy ứng dụng nào có quyền truy cập “quá trớn”, tôi sẽ thu hồi lại ngay.
Ngoài ra, hãy luôn cập nhật hệ điều hành và các ứng dụng lên phiên bản mới nhất. Các bản cập nhật thường chứa các bản vá bảo mật, giúp bảo vệ điện thoại của bạn khỏi các lỗ hổng bảo mật. Tôi biết có nhiều người ngại cập nhật vì sợ tốn pin, nhưng thực tế thì các bản cập nhật mới thường được tối ưu hóa để tiết kiệm pin hơn.
Chiêu 5: “Bình Tĩnh Sống” – Không Tham Gia Mấy Trò May Rủi Trên Mạng
Cuối cùng nhưng không kém phần quan trọng: đừng tham gia vào những trò chơi may rủi, chương trình khuyến mãi, trúng thưởng trên mạng. Hacker thường lợi dụng lòng tham của con người để lừa đảo. Chúng có thể hứa hẹn những phần thưởng hấp dẫn, nhưng thực chất chỉ muốn đánh cắp thông tin cá nhân hoặc lừa tiền của bạn.
Tôi luôn tự nhủ rằng “của cho không ai cho không cái gì”. Nếu một lời đề nghị nghe có vẻ quá tốt để trở thành sự thật, thì rất có thể nó là lừa đảo. Hãy cảnh giác với những email, tin nhắn thông báo trúng thưởng mà bạn không hề tham gia. Đừng bao giờ cung cấp thông tin cá nhân hoặc chuyển tiền cho những người lạ trên mạng.
Tôi nhớ có lần, tôi nhận được một tin nhắn thông báo trúng thưởng một chiếc iPhone đời mới. Tôi biết ngay là lừa đảo vì tôi không hề tham gia bất kỳ chương trình trúng thưởng nào. Tôi đã chặn số điện thoại đó ngay lập tức. Thật ra, để bảo vệ tài khoản của mình, điều quan trọng nhất là phải luôn cảnh giác và suy nghĩ kỹ trước khi hành động. Đừng để lòng tham làm mờ mắt.
Đấy, trên đây là 5 “chiêu” mà tôi đã áp dụng để bảo vệ tài khoản của mình. Hy vọng chúng sẽ giúp ích cho cậu. Nhớ nhé, an toàn là trên hết. Chúc cậu luôn an tâm và vui vẻ khi giao dịch online!